www.janusz1994.fora.pl

Janusz

Katowice (niem.: Kattowitz, czes.: Katovice) – miasto położone w południowej Polsce, stolica województwa śląskiego oraz dawniej stolica autonomicznego województwa śląskiego, główny ośrodek Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jest 10. miastem w kraju pod względem liczby ludności, 314 500 mieszkańców i 11. pod względem powierzchi, 165 km².[1]

W latach 1950-1998 stolica województwa katowickiego. Katowice są siedzibą Górnośląskiego Związku Metropolitalnego oraz stałym członkiem Unii Metropolii Polskich.

Położenie

Katowice leżą na Wyżynie Katowickiej będącej częścią Wyżyny Śląskiej, we wschodniej części Górnego Śląska. Przez miasto przepływają rzeki: Rawa i Kłodnica oraz kilka mniejszych rzek. Teren miasta odznacza się urozmaiconą rzeźbą, a różnice wysokości względnych wynoszą około 100 m, najwyższe wzniesienie jest położone 352 m n.p.m. (znajduje się on w dzielnicy Murcki), a najniższy punkt leży na wysokości 261 m n.p.m. (w dzielnicy Zarzecze) Pod względem geologicznym Katowice położone są w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym obejmującym Górnośląski Okręg Przemysłowy oraz Rybnicki Okręg Węglowy. Katowice graniczą z miastami: Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi, Sosnowcem, Mysłowicami, Lędzinami, Tychami, Mikołowem, Rudą Śląską i Czeladzią. W obrębie kilkuset kilometrów od Katowic leży 6 europejskich stolic: Berlin, Wiedeń, Praga, Bratysława, Budapeszt i Warszawa.

Historia

Najważniejsze daty:

* 1177 – teren, na którym znajdują się obecne Katowice, został włączony do dzielnicy śląskiej. Poprzednio od 1138 w dzielnicy senioralnej krakowskiej.
* 1299 – wydanie przez księcia bytomskiego Kazimierza II dokumentu ze wzmianką o najstarszej dzielnicy Katowic – ówczesnej wsi Dąb (Crasni Domb).
* 1468 – wzmianka o dzisiejszej dzielnicy Katowic – Podlesiu.
* ok. 1580 – kuźnik Bogucki Andrzej założył na swoim gruncie wieś zagrodniczą Katowice.
* 1598 – po raz pierwszy pojawiła się dokumentach nazwa Katowice (ad parochiam pertinent village Boguczycze, Zalęzie et nova villa Katowicze).
* od połowy XVIII w. – wzmożony rozwój wsi Katowice związany z odkryciem złóż węgla i uprzemysłowieniem.

Widok na Bogucice. Lata 30. XIX w.
Widok na Bogucice. Lata 30. XIX w.
Katowice, Pomnik Powstańców Śląskich
Katowice, Pomnik Powstańców Śląskich

* 1816 – św. Jana ustawiono figurę tego świętego.
* 1824 – powstały kopalnie: Ferdynand i Waterloo.
* 1847, 6 sierpnia – na stację kolejową wjechał pierwszy pociąg osobowy[5].
* 1851, 1 kwietnia – otwarcie ekspedycji pocztowej II klasy.
* 1860, 27 sierpnia – oddano do użytku szkołę na ul. Szkolnej.
* 1860, 11 listopada – poświęcenie cmentarza i pierwszego kościoła katolickiego na terenie ówczesnych Katowic.
* 1862, 4 września – oddanie pierwszej synagogi.
* 1865, 11 września – nadanie Katowicom praw miejskich przez króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna.
* 1869, 10 maja – założono gildę strzelecką.
* 1870, 20 listopada – Konsekrowano Kościół Mariacki.
* 1873, 27 marca – Katowice zostały siedzibą powiatu ze starostwem.
* 1874 – magistrat przeniósł się z wynajmowanych pomieszczeń do nowego budynku, który stał w miejscu obecnego Teatru Śląskiego.
* 1902, 22 grudnia – Na terenie podkatowickiej osady Stary Panewnik osiedlają się franciszkanie z Wrocławia.
* 1919 – walki podczas I powstania śląskiego w dzielnicach Bogucice, Dąbrówka Mała, Giszowiec, Szopienice, Nikiszowiec.
* 1920 – II powstanie śląskie – blokada śródmieścia miasta przez powstańców i walki w dzielnicach.
* 1920–1921 – na ulicy Heinzelstraße (dzisiejsza Plebiscytowa) działał Polski Podkomisariat Plebiscytowy.
* 1921 – III powstanie śląskie – 3 maja miasto zostało zdobyte od południa przez oddziały Walentego Fojkisa i Adama Kocura.
* 1922 – przyłączenie do Polski (20 czerwca); Katowice zostały stolicą autonomicznego województwa śląskiego, siedzibą Sejmu Śląskiego i Górnośląskiej Komisji Mieszanej.
* 1925, 28 października – powstanie Diecezji Śląskiej, której stolicą zostały Katowice.
* 1927, 5 czerwca – biskup śląski Arkadiusz Lisiecki, symbolicznym wykopaniem ziemi pod fundamenty, rozpoczął uroczyście budowę katowickiej katedry.
* 1928 – rozpoczęcie budowy gmachu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych odebranego w 1972 przez Politechnikę Śląską.
* 1929 – powołanie Muzeum Śląskiego z siedzibą w Katowicach.
* 1931 – otwarcie Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych i ukończenie budowy tzw. drapacza chmur.
* 1934 – wybudowanie najwyższego w Polsce "Drapacza Chmur" przy ul. Żwirki i Wigury.
* 1939, wrzesień – wycofanie się wojsk polskich, obrona do 4 września miasta przez harcerzy i grupy powstańców śląskich (obrona wieży spadochronowej). Ok. 860 osób zginęło w walkach, bądź zostało rozstrzelanych przez niemiecki Wehrmacht i członków Freikorpsu w rejonie rynku i w Lasach Panewnickich.
* 1939, 4 września – podpalenie i zniszczenie Synagogi Wielkiej.
* 1940, 20 grudnia – Katowice stały się stolicą niemieckiej Prowincji Górnośląskiej (Gau Oberschlesien).
* 1942 – władze okupacyjne ustanowiły sąd doraźny Standgericht, z którego wyroku zgilotynowano w czasie wojny blisko 700 osób.
* 1945, 27 stycznia – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną. Splądrowanie i spalenie kwartału kamienic przy Rynku. Wywózki mieszkańców miasta do sowieckich kopalń w Workucie i Donbasie.
* 1953, 7 marca – zmieniono na trzy lata nazwę Katowic na Stalinogród.
* 1955, 30 października – podczas tzw. wysiedlenia biskupów katowickich ordynariusz częstochowski Zdzisław Goliński konsekrował Katedrę Chrystusa Króla.
* 1956, 10 grudnia – przywrócono pierwotną, historyczną nazwę miasta Katowice.
* 1960 – włączenie do Katowic miasta Szopienice.
* 1965 – oddano do użytku Rondo później nazwane im. gen. Jerzego Ziętka
* 1968 – w Katowicach powstał Uniwersytet Śląski.
* 1971 – wybudowanie hali sportowej "Spodek".
* 1972 – wybudowanie nowego dworca kolejowego.
* 1972 – odebranie gmachu Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych przez Politechnikę Śląską za sprawą Edwarda Gierka
* 1981, 16 grudnia – akcja pacyfikacyjna w kopalni Wujek, podczas której zabito 9 górników.
* 1983, 20 czerwca – papież Jan Paweł II odprawił Mszę św. na katowickim lotnisku Muchowiec oraz spotkał się z chorymi w Katedrze Chrystusa Króla.
* 1984 – reaktywowano Muzeum Śląskie.
* 1990 – restytucja samorządu i szybki rozwój miasta.
* 1991, 15 grudnia – odsłonięcie i poświęcenie Pomnika Dziewięciu z Wujka.
* 1992, 25 marca – erygowano Metropolię katowicką.
* 1998, 24 października – otwarcie i poświęcenie nowego gmachu Biblioteki Śląskiej.
* 2005 – pierwsze plany dotyczące połączenia Katowic z innymi miastami GOP-u.
* 2006, 28 stycznia – zginęło 65 osób w wyniku zawalenia się hali na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich.
* 2006, 6 października – otwarto Centrum Sztuki Filmowej z Filmoteką Silesianów [6].
* 2007, 20 września - podpisanie porozumienia w sprawie utworzenia GZM

Janusz

Spodek (hala widowiskowa)

Spodek - największa w Polsce hala widowiskowo-sportowa, znajdująca się w Katowicach przy Alei Korfantego 35. Hala ta jest zarządzana przez Przedsiębiorstwo Widowiskowo-Sportowe "Spodek" i należy do miasta Katowic. Pierwotnie hala została wybudowana pod nazwą Wojewódzka Hala Widowiskowo-Sportowa w Katowicach, pod którą jest znana w literaturze architektonicznej, i pod którą to nazwą działała do 1997.

[edytuj]

Idea utworzenia hali widowiskowo-sportowej na terenie Katowic, ówcześnie zwanych Stalinogrodem, zaistniała już w 1955. Początkowo obiekt miał znajdować się na obrzeżach miasta, na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku.

W 1959 Stowarzyszenie Architektów Polskich ogłosiło konkurs na wykonanie projektu wspomnianej hali. Zwycięzcą konkursu został zespół projektantów z Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego z Warszawy, reprezentowany przez architektów Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego. Wykonawcą konstrukcji był Andrzej Żórawski, wg projektu podobnie zawieszonego dachu warszawskiego Supersamu projektu Wacława Zalewskiego zrealizowanego w 1962.

Po prezentacji projektu, decyzją ówczesnego wojewody, za wstawiennictwem Jerzego Ziętka została wyznaczona nowa lokalizacja w pobliżu ścisłego centrum, na miejscu dawnej hałdy hutniczej, na terenach klasyfikowanych ze względu na szkody górnicze w kategorii A2.

Pierwsze prace konstrukcyjne rozpoczęły się w 1964. Wkrótce pracę nad konstrukcją przerwano na 18 miesięcy z powodu podejrzeń o błędy konstrukcyjne. Podejrzenia nie sprawdziły się.

W 1969 był oddany pierwszy budynek - przylegające do Spodka lodowisko. Ostatecznie halę ukończono w 1971.

Na halę przeznaczono 200 milionów złotych, jednak ostatecznie jej koszt wyniósł około 800 milionów złotych. Brakujące środki zostały zdobyte dzięki kruczkom prawnym z funduszu odbudowy stolicy